Artykuły

86% pacjentów z zaawansowanym czerniakiem wolnych od progresji po 20 miesiącach od zakończenia dwuletniego leczenia pembrolizumabem i całkowity czas przeżycia – ponad 40% u nieleczonych wcześniej chorych po 5 latach obserwacji – to główne wnioski z badań klinicznych przedstawionych podczas tegorocznego kongresu American Society of Clinical Oncology (ASCO) w Chicago.Dane dotyczące skuteczności leczenia, oceniano w badaniu 3. fazy KEYNOTE-006 oraz badaniu fazy 1b KEYNOTE-001, w których stosowano pembrolizumab u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem. Obecna analiza przeprowadzona w ramach badania KEYNOTE-006 wykazała korzystny wpływ na trwałość odpowiedzi u pacjentów, którzy ukończyli dwuletnie leczenie pembrolizumabem, oraz na czas całkowitego przeżycia (OS) – podaje firma MSD w komunikacie prasowym.

– Po medianie obserwacji wynoszącej 20,3 miesiąca po ukończeniu stosowania pembrolizumabu w badaniu KEYNOTE-006, 86% pacjentów z zaawansowanym czerniakiem, wolnych od progresji, po zakończeniu dwuletniego leczenia pembrolizumabem nadal uzyskiwała korzyść z terapii – informuje spółka.

W przypadku pierwszorzędowego punktu końcowego w postaci OS w badaniu KEYNOTE-006 wskaźnik czteroletniego OS wynosił 41,7% we wszystkich grupach otrzymujących pembrolizumab – w porównaniu z 34,1% w grupie otrzymującej ipilimumab; u pacjentów wcześniej nieleczonych wskaźniki OS wynosiły 44,3% we wszystkich grupach otrzymujących pembrolizumab i 36,4% w grupie kontrolnej.

W badaniu KEYNOTE-001 wskaźnik pięcioletniego OS (drugorzędowy punkt końcowy w badaniu), wynosił 34 % u wszystkich pacjentów i 41 % u pacjentów wcześniej nieleczonych. Profil bezpieczeństwa pembrolizumabu w obu badaniach był zgodny z obserwowanym w poprzednich badaniach z udziałem pacjentów z zaawansowanym czerniakiem.

– Wyniki badań KEYNOTE-006 i KEYNOTE-001, to kolejne potwierdzenie, że pembrolizumab znacząco wydłuża przeżycie w leczeniu pierwszego rzutu u pacjentów z czerniakiem, niezależnie od statusu mutacji w genie BRAF – mówi Scot Ebbinghaus, wiceprezes ds. badań klinicznych MSD.

– W badaniu KEYNOTE-006 obserwujemy także trwały, korzystny wpływ u pacjentów, którzy ukończyli dwuletnie leczenie lekiem Keytruda (pembrolizumab). Te dane po raz kolejny uzasadniają stosowanie pembrolizumabu w monoterapii, jako standardu leczenia u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem – zaznacza Ebbinghaus.

– W przypadku pembrolizumabu potwierdzono już wpływ na przeżycie u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem w porównaniu z ipilimumabem, co potwierdzają także czteroletnie dane z badania KEYNOTE-006 – mówi prof. Georgina V. Long, kierownik ds. medycznych w ośrodku Melanoma Institute Australia (MIA) oraz prezes ośrodka Melanoma Medical Oncology and Translational Research w MIA i Royal North Shore Hospital, Uniwersytetu w Sydney.

– Co ważne, widzimy teraz utrzymującą się skuteczność u pacjentów, którzy ukończyli opisane w protokole dwuletnie leczenie pembrolizumabem, a także dodatkową aktywność przeciwnowotworową u pacjentów, u których po pierwszym cyklu leczenia doszło do progresji i którzy ukończyli drugi cykl terapii – dodaje prof. Long

– Kolejne dane z badania KEYNOTE-001 potwierdzają istotny korzystny wpływ na przeżycie u pacjentów z zaawansowanym czerniakiem – stwierdza dr Omid Hamid, kierownik ośrodka Translational Research and Immuno-Oncology oraz dyrektor Melanoma Therapeutics, The Angeles Clinic and Research Institute, z Los Angeles w Kalifornii.

Źródło: RynekZdrowia

Zakaz opalania w solarium dla nieletnich. 16 lutego br. w życie weszła ustawa zgłoszona przez prezydenta Andrzeja Dudę. Za złamanie zakazu, właściciel solarium zapłaci karę w wysokości nawet 50 tys. zł. Oprócz w tego typu punktach pojawią się ostrzeżenia dotyczące zachorowania na raka skóry. Nasze Stowarzyszenie od wielu lat informowało o ogromnej szkodliwości korzystania z solarium w wielu kampaniach profilaktycznych. Został także nagrany clip z udziałem młodzieży promujący profilaktykę nowotworów skóry. Ogromnie  cieszymy się ze zmian w naszym prawie, które od dawna obowiązywały w innych krajach w Europie.
Poniżej w linkach więcej informacji z komentarzem Prezes Stowarzyszenia:

Dla osób korzystających bądź mających zamiar skorzystać z solarium przedstawiamy dane dot. solarium:
* W 2009 r naukowcy z Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) podnieśli stopień ryzyka wywołania raka w wyniku promieniowania UV z drugiego do pierwszego stopnia. Solarium jest więc równie rakotwórcze co tytoń  i azbest.
* Korzystanie z solarium podwyższa ryzyko zachorowania nie tylko na czerniaka, ale i guzów oczu. Jeżeli regularne wizyty w solarium zaczynają się poniżej 30. roku życia, ryzyko nowotworów wzrasta nawet o 75
* W 2013 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zlecił Inspekcji Handlowej zbadanie stanu urządzeń solaryjnych w Polsce. Zostały sprawodzone 103 urządzenia opalające w 66 salonach opalania, zakładach kosmetycznych, fryzjerskich, gabinetach masażu.Inspekcja Handlowa zakwestionowała 35 proc. skontrolowanych urządzeń opalających ze względu na przekroczenie dopuszczalnego poziomu promieniowania lamp nawet do 3,5 krotnego przekroczenia parametru normy, który wynosi 0,3 W/m2.

Mamy bardzo dobrą wiadomość dla pacjentów chorujących na czerniaka z Dolnego Śląska! Od 22 czerwca 2017r. w Dolnośląskim Centrum Onkologii we Wrocławiu zostanie otwarty pododdział ze specjalną przychodnią dla osób ze zdiagnozowanym czerniakiem.

To będzie szybsza ścieżka w leczeniu czerniaka. Mamy specjalistów i sprzęt, dlatego zdecydowaliśmy, że pomoc chorym należy zorganizować w ramach specjalnego pododdziału i przychodni dedykowanej tylko przypadkom czerniaka – powiedział zastępca dyrektora Dolnośląskiego Centrum Onkologii ds. medycznych Ireneusz Pawlak.

Zdaniem dr. Marcina Ziętka chorym na czerniaka będzie można dzięki takiej organizacji leczenia przyspieszyć terapię nawet o 2-3 miesiące. Do pododdziału i przychodni w DCO nie potrzeba skierowania.

Przychodnia przeznaczona jest wyłącznie dla pacjentów, u których stwierdzono już czerniaka. Natomiast jeśli jakieś znamię nas zaniepokoi musimy zgłosić się do lekarza rodzinnego, dermatologa. Każdy przynajmniej raz w roku powinien zbadać swoje znamiona.

Pamiętajmy także o tym jak bardzo ważna jest profilaktyka, czyli m.in. unikanie promieniowania słonecznego, odpowiedni ubiór, stosowanie kremów i okularów z filtrem UV oraz nie korzystanie z solariów.

Źródło: RynekZdrowia

Preparaty zawierające substancję czynną imikwimod okazały się skuteczne u ponad ośmiu na dziesięciu pacjentów cierpiących na raka podstawnokomórkowego skóry. Kremy i maści powstrzymywały rozwój nowotworu przez pięć lat. Dla porównania, w tym samym czasie chirurgiczne usunięcie tkanki nowotworowej zapobiegło dalszemu rozwojowi nowotworu u 98 proc. pacjentów.

Badacze z Uniwersytetu Nottingham uważają, że choć wyniki nie są tak dobre jak w przypadku operacyjnego usunięcia guzów, niektórzy pacjenci mogą preferować mniej inwazyjną opcję, np. gdy nowotwór obejmuje wrażliwe miejsca, takie jak twarz. Naukowcy sugerują też, by pacjenci najpierw stosowali krem lub maść, a na operacyjne usuwanie komórek nowotworowych decydowali się dopiero wtedy, gdy terapia imikwimodem nie przyniesie oczekiwanego efektu.

Rak podstawnokomórkowy skóry to najczęściej występujący typ nowotworu skóry. W Wielkiej Brytanii co roku diagnozuje się go u około 80 tysięcy osób, a odsetek rośnie o 10 proc. rocznie.

– Gdyby 15 lat temu ktoś powiedział mi, że pewnego dnia będziemy leczyć powierzchowną i guzkową postać raka podstawnokomórkowego skóry przy pomocy kremu, który pobudza odpowiedź immunologiczną organizmu, nawet bym tego nie komentował – mówi prof. Hywel Williams, dermatolog-epidemiolog z Nottingham.
– Ale dziś mamy taki lek. Terapię kremem można prowadzić w najprostszych warunkach opieki zdrowotnej, niektórzy pacjenci mogą preferować taką opcję leczenia, zamiast operacji.

Jedną ze strategii na przyszłość może być leczenie raka podstawnokomórkowego skóry mniejszego ryzyka (potwierdzonego biopsją) przy pomocy kremu z imikwimodem, a dopiero w przypadku braku poprawy kierowanie pacjentów na zabieg chirurgiczny.

Badacze podkreślają, że przestawienie się na leczenie preparatami z imikwimodem do stosowania miejscowego odciąży chirurgów, którzy będą mogli poświęcić się cięższym przypadkom. Mechanizm działania kremów z imikwimodem polega na pobudzaniu odpowiedzi immunologicznej organizmu, by sam walczył z nowotworem. Choć lek jest powszechnie dostępny, wielu lekarzy miało obawy, że stosowanie preparatów o działaniu miejscowym zamiast chirurgicznego usunięcia tkanki nowotworowej może zwiększać ryzyko wystąpienia zmian podskórnych, które pojawiają się po pozornym wyleczeniu nowotworu powierzchniowego.

Trwające pięć lat badanie dowiodło jednak, że terapia imikwimodem skutecznie zwalcza nowotwory już w pierwszym roku stosowania, a prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów i nawrotu raka podstawnokomórkowego skóry jest minimalne.

Naukowcy mają nadzieję, że odkrycie pociągnie za sobą dalsze badania nad kremami i maściami działającymi na podobnej zasadzie, które zagwarantują lepsze efekty terapeutyczne. Rak podstawnokomórkowy skóry przyjmuje już rozmiary epidemii i w niektórych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, pojawiają się problemy z dostępem do terapii – dodaje prof. Williams. – Teraz pacjenci i lekarze będą mieli więcej opcji leczenia.

Wyniki badania sfinansowanego przez organizację Cancer Research UK publikuje magazyn “Journal of Investigative Dermatology”.

Źródło:onet.zdrowie

W Polsce pacjenci z zaawansowanym rakiem podstawnokomórkowym skóry oraz z zaawansowanym czerniakiem nie mogą skorzystać z szans, jakie daje im leczenie celowane molekularnie. Terapie te wciąż nie są finansowane w ramach programów lekowych.

Są to chorzy, u których inne metody leczenia – operacja czy radioterapia – zawiodły oraz tacy, u których ze względu na położenie zmian nie można takich standardowych terapii zastosować. Chemioterapia jest z kolei nieskuteczna. Ci pacjenci wykorzystali już wszelkie możliwe metody terapeutyczne i nie mamy im już nic kompletnie do zaoferowania – skomentował prof. Witold Owczarek, przewodniczący Sekcji Onkologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego.

Tymczasem zaawansowany rak skóry sprawia nie tylko cierpienie fizyczne, ale też psychiczne. Wrzodziejące guzy, zlokalizowane często w widocznym miejscu, np. na twarzy, ulegają zakażeniom i wydzielają przykrą woń. – Powoduje to izolację społeczną, odtrącenie tych osób, szereg problemów natury psycholgicznej – wymieniał prof. Owczarek. Zwrócił też uwagę, że brak dostępu do terapii celowanej, może mieć u tych chorych inne dramatyczne skutki w postaci np. utraty wzroku.

Ostatnią szansą mógłby dla nich być terapia celowana (lek wismodegib), który blokuje w komórkach raka szlak sygnałowy Hedgehog. Dzięki temu wzrost guza zostaje zahamowany, a chory zyskuje szansę na dłuższe życie dobrej jakości. Lek daje szybką i długotrwałą odpowiedź u 60-70 proc. pacjentów. Obecnie nie jest jednak w Polsce finansowany. Terapia celowana przynosi tym chorym nie tylko ulgę fizyczną, ale też psychiczną. Otwarte rany maleją, przestają wydzielać przykrą woń.

Obecnie chorzy z zaawansowanym czerniakiem mający mutację w genie BRAF mogą dostawać jeden lek z grupy tzw. inhibitorów BRAF (wemurafenib lub dabrafenib). Natomiast standardem jest podawanie im terapii skojarzonej – czyli inhibitora BRAF łącznie z inhibitorem MEK (kobimetynib lub trametynib).

– To leczenie jest około dwa razy skuteczniejsze jeżeli chodzi o poprawę przeżyć całkowitych, mniej toksyczne, czyli lepiej tolerowane przez chorych – mówił prof. Rutkowski. Aż 45 proc. pacjentów otrzymujących to leczenie przeżywa trzy lata, podczas gdy jeszcze w 2011 r., gdy pojawił się pierwszy nowy lek na czerniaka odsetek ten był ok. ośmiokrotnie niższy.

– To jest bardzo frustrujące dla lekarza, jeżeli wie, że powinien zastosować całkiem inne leczenie niż może zastosować – podkreślał prof. Rutkowski. Frustracja dotyka również pacjentów, którzy obecnie mogą dowiedzieć się o nowych terapiach w internecie i trudno im się pogodzić z odbieraniem szansy na skuteczniejsze leczenie.

Raki skóry stanowią około jednej trzeciej wszystkich przypadków zachorowań na nowotwory złośliwe. Najczęstszy jest podstawnokomókowy rak skóry. Nowotwory te nie są jednak rejestrowane, dlatego szacunki na temat przypadków zachorowań w Polsce są znacznie zaniżone. Na podstawie predyspozycji do raka skóry wśród osób rasy kaukaskiej szacuje się, że co roku w naszym kraju pojawia się 40-50 tys. nowych przypadków tych nowotworów.

Ich zaawansowane postacie są jednak bardzo rzadkie. Przede wszystkim dlatego, że raki te rosną wolno, łatwo je wykryć i usunąć. Łącznie odpowiadają one za ok. 10 proc. zgonów z powodu nowotworów złośliwych skóry, a większość, bo aż 80-90 proc., ma związek z czerniakiem (który stanowi mniej niż 5 proc. przypadków nowotworów skóry).

Źródło: Rzeczpospolita

Najnowsze wyniki badania klinicznego III fazy, COMBI-v potwierdziły, że stosowanie w pierwszej linii terapii skojarzonej celowanej – dabrafenibem i trametynibem, przynosi chorym na zaawansowanego czerniaka z mutacją BRAF V600 większe korzyści w zakresie całkowitego przeżycia (OS) i przeżycia wolnego od progresji choroby, niż monoterapia inhibitorem BRAF (wemurafenib).

W badaniu, w ramach którego prowadzono 3-letnią obserwację, uczestniczyło 704 pacjentów, a jego wyniki zostały ogłoszone podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Onkologii Medycznej ESMO 2016 w Kopenhadze.

Wyniki badania COMBI-v pokazują, że szacowany 3-letni wskaźnik przeżycia wynosi 45% w grupie pacjentów leczonych jednocześnie dwoma inhibitorami – dabrafenibem i trametynibem w porównaniu z 31% w grupie pacjentów poddanych monoterapii wemurafenibem.

24% wyniósł szacowany 3-letni wskaźnik przeżycia wolnego od progresji choroby w grupie leczonej terapią skojarzoną celowaną, w grupie przyjmującej monoterapię wemurafenibem 10%.
Polscy pacjenci, w ramach programów lekowych, mają na razie dostęp do monoterapii inhibitorami BRAF tj. wemurafenibu i dabrafenibu.

Źródło: rynekaptek.pl

 W polskim prawodawstwie brak jest przepisów proceduralnych wykonujących art. 83 rozporządzenia nr 726/2004 – informuje wiceminister Łanda w odpowiedzi na zapytanie poselskie dotyczące możliwości zastosowania tej procedury u chorych na czerniaka. Aktualnie również nie są prowadzone żadne prace legislacyjne w zakresie uregulowania procedury compassionate use w polskim systemie prawnym.

Brytyjski National Institute for Health and Care Excellence (NICE) uznał leczenie dabrafenibem w skojarzeniu z trametynibem za terapię innowacyjną w czerniaku i rekomenduje stosowanie jej w leczeniu nieresekcyjnego lub przerzutowego czerniaka u dorosłych pacjentów z mutacją BRAF V600.

“Zastosowanie terapii skojarzonej celowanej, czyli leczenie dwoma lekami ukierunkowanymi dabrafenibem i trametynibem wykazuje kliniczną przewagę nad zastosowaniem inhibitorów BRAF w monoterapii” – informuje w rekomendacji NICE.

Komitet oceniający technologie medyczne uznał terapię skojarzoną celowaną w czerniaku za innowacyjną, ponieważ wykazuje ona znaczącą korzyść w zakresie skuteczności bez zwiększenia częstości występowania zdarzeń niepożądanych oraz redukuje częstość występowania wielu toksyczności skórnych związanych ze stosowaniem monoterapii inhibitorami BRAF.

Opinia NICE została wydana na podstawie randomizowanych badań III fazy porównujących terapię skojarzoną dabrafenibem i trametynibem do dabrafenibu stosowanego w monoterapii (COMBI-d) oraz do wemurafenibu stosowanego w monoterapii (COMBI-v).

W pierwszym z badań zastosowanie terapii skojarzonej wiązało się ze znaczącym statystycznie wydłużeniem mediany przeżycia wolnego od progresji choroby (PFS) o 2,2 miesiąca oraz wydłużeniem mediany przeżycia całkowitego (OS) o 6,4 miesiąca.

Porównanie terapii skojarzonej z monoterapią wemurafenibem pokazało wzrost mediany PFS o 5,3 miesiąca, a mediany OS o aż 7,6 miesiąca.

Profesor Carole Longson, dyrektor Centrum Oceny Technologii Medycznych w NICE (Centre for Health Technology Evaluation, NICE), oceniła, że terapia skojarzona jest jednym z najnowszych z serii obiecujących leków na zaawansowanego czerniaka, które mają szansę znacząco wydłużyć czas przeżycia osób cierpiących na tę chorobę.

Polscy pacjenci, w ramach programów lekowych, mają na razie dostęp jedynie do monoterapii inhibitorami BRAF.

Jak wyjaśnia prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, podstawowym zaburzeniem w czerniaku jest mutacja genu BRAF, którą obserwuje się u ok. połowy pacjentów z czerniakiem i która powoduje, że białko związane z tą mutacją przekazuje sygnał, a komórka się dzieli i rozwija w sposób niekontrolowany.

– Jeśli zablokuje się ten proces, możemy zahamować rozwój czerniaka. Najpierw wprowadzono leki, które działały tylko na to białko i poprawiły przeżycie około dwukrotnie. Kiedyś tacy pacjenci przeżywali około pół roku, teraz przeżywają ponad rok. Jeśli dołoży się jeszcze jeden lek, czyli zastosuje terapię skojarzoną przeciwko białku MEK, to mediana przeżycia przekracza już dwa lata. Niestety na razie jest to leczenie poza sferą NFZ.

Czerniak złośliwy to nowotwór rozwijający się w komórkach wytwarzających melaninę – barwnik odpowiadający głównie za kolor skóry. BRAF V600 jest dominującym zaburzeniem molekularnym będącym podłożem rozwoju czerniaka skóry. Mutacja genu BRAF odpowiada za tworzenie nieprawidłowego białka, elementu szlaku sygnałowego kinaz MAPK, które napędza podział komórki odpowiadający za rozwój nowotworu.

Nabytą zmianę obserwuje się u 50-70 proc. chorych, u których czerniak rozwinął się w lokalizacji nienarażonej na długotrwałe działanie promieni słonecznych. Obecność tej mutacji, wykrywanej dzięki analizie kwasów nukleinowych, przekłada się na konkretny obraz kliniczno-patologiczny choroby oraz bardziej agresywny przebieg na etapie rozsiewu.

Terapia ukierunkowana molekularnie to leczenie działające przeciw przyczynie choroby, dopasowane do jej przebiegu. Identyfikacja przyczyny pozwala zaś na dobranie odpowiedniego leku. Leczenie skojarzone inhibitorami BRAF i MEK pozwala na zablokowanie kolejnego ogniwa w szlaku sygnałowym komórki, wiodącym do transformacji prawidłowych komórek w komórki nowotworowe.

Źródło: www.rynekzdrowia.pl

Czerniak jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych o wysokim wskaźniku śmiertelności. Niemal 60% przypadków wykazuje mutacje w genie kinazy BRAF (w pozycji 600), lecz wydaje się, że do transformacji nowotworowej niezbędne są też dodatkowe zdarzenia genetyczne. Czerniak złośliwy dający przerzuty wiąże się ze złymi rokowaniami i wprawdzie wykazano skuteczność kliniczną inhibitorów zmutowanych kinaz BRAF, jednak nabyta lekooporność ogranicza potencjał terapeutyczny tej strategii. Jednakże odkrycie mutacji decydujących o transformacji jest procesem złożonym z racji występowania licznych nieszkodliwych mutacji spowodowanych narażeniem na promieniowanie ultrafioletowe.

Chcąc znaleźć rozwiązanie tego problemu naukowcy z finansowanego przez UE projektu “Gene discovery in melanoma progression and therapeutic resistance” (MELANOMA GENES) prowadzili badania na modelach tej choroby u zwierząt. Stosowano myszy transgeniczne z ludzkim zmutowanym białkiem BRAF w melanocytach, u których występowała nadmierna pigmentacja skóry i dochodziło do tworzenia się czerniaków.

Długi okres latencji przed rozwojem nowotworu u tych myszy stwarzał idealne warunki do prowadzenia badań przesiewowych mutacji wywołujących chorobę. Naukowcy hodowali myszy razem z myszami będącymi nosicielami transpozonu Sleeping Beauty, fragmentu DNA, który może zmieniać swoje położenie w genomie. Obserwowali znaczące przyspieszenie w tworzeniu się guza i analizowali miejsca, w które przemieścił się transpozon, aby ustalić, które geny były odpowiedzialne za to zjawisko.

Stworzono listę genów o potwierdzonym znaczeniu dla rozwoju czerniaka. Najczęściej obserwowano zmiany w genie enhancerra białka Polycomb 1 (EPC1) i zważywszy na jego znaczenie w rozwoju innych nowotworów, naukowcy postanowili zbadać bardziej szczegółowo jego znaczenie jako supresora rozwoju czerniaka. Supresja ekspresji EPC1 znacząco hamowała namnażanie i transformację komórek czerniaka.

Ponadto konsorcjum poszukiwało genów odpowiedzialnych za lekooporność. Podawano myszom z czerniakiem inhibitor BRAF i czekano na rozwój lekoopornych guzów. Sekwencjonowanie genomu pozwoliło zidentyfikować osiem loci, w których powstały mutacje wskutek leczenia. Ocena czynnościowa tych genów wskazuje na udział szlaku PI3K w rozwoju lekooporności.

Oprócz dostarczenia fundamentalnej wiedzy na temat genetyki rozwoju czerniaka, wyniki projektu MELANOMA GENES mają również duże znaczenie kliniczne. Oczekuje się, że przyspieszą badania nad tworzeniem leków na czerniaka nowej generacji zwiększających skuteczność leczenia i ograniczających ryzyko lekooporności.

Źródło: © European Union, CORDIS, www.cordis.europa.eu